افعی شاخدار دم عنکبوتی (Pseudocerastes urarachnoides) یکی از مارهای خاص و نادر در جهان است که به دلیل ظاهر منحصربه‌فرد و ویژگی‌های شکارش شهرت جهانی پیدا کرده است. این مار در مناطق خاصی از ایران و خاورمیانه زیست می‌کند و بیشتر در مناطق خشک و کوهستانی یافت می‌شود.
ویژگی‌های ظاهری
- شاخ‌های برجسته: این افعی به دلیل شاخ‌های کوچک و منحنی که روی سرش قرار دارد، به “افعی شاخدار” معروف است. شاخ‌های این مار به آن ظاهری متمایز و خطرناک می‌دهد.
- دم عنکبوتی: یکی از ویژگی‌های شگفت‌انگیز این مار، شکل دم آن است. دم این مار شبیه به عنکبوت به نظر می‌رسد و به آن امکان می‌دهد که طعمه‌های خود را فریب دهد. این مار با تکان دادن دمش، آن را شبیه به حرکت یک عنکبوت نشان می‌دهد و طعمه‌های کوچک مثل پرندگان یا پستانداران کوچک را به دام می‌اندازد.
رفتار شکار
افعی شاخدار دم عنکبوتی با استفاده از دم خود که شبیه به عنکبوت حرکت می‌کند، طعمه‌هایش را به سمت خود جذب می‌کند. زمانی که طعمه نزدیک می‌شود و به دام عنکبوتی فرضی حمله می‌کند، افعی با سرعت به طعمه حمله کرده و آن را شکار می‌کند.
زیستگاه
این مار در نواحی کویری و کوهستانی ایران، به ویژه در استان‌های غربی و جنوبی کشور، مانند خوزستان و کرمانشاه، زیست می‌کند. زیستگاه اصلی آن مناطقی با شرایط گرم و خشک است که شرایط ایده‌آلی برای شکار و مخفی شدن از شکارچیان طبیعی فراهم می‌آورد.
اهمیت زیست‌محیطی
افعی شاخدار دم عنکبوتی به عنوان یکی از نادرترین و منحصر به فردترین مارهای دنیا، نه تنها توجه زیست‌شناسان بلکه علاقه‌مندان به حیات وحش و اکوتوریسم را نیز به خود جلب کرده است. حفظ زیستگاه‌های طبیعی این مار برای حفاظت از تنوع زیستی منطقه اهمیت زیادی دارد.
سمیت و خطرات
مانند بسیاری از افعی‌ها، افعی شاخدار دم عنکبوتی نیز سمی است و نیش آن می‌تواند برای انسان‌ها خطرناک باشد. با این حال، این مار به طور معمول به انسان‌ها حمله نمی‌کند و در موارد بسیار نادر و در صورت تحریک، حمله می‌کند.
سوالات متداول:
- آیا افعی شاخدار دم عنکبوتی برای انسان‌ها خطرناک است؟ بله، نیش این مار سمی است و می‌تواند خطرناک باشد، اما به‌طور کلی حمله نمی‌کند مگر اینکه تحریک شود.
- این مار در کجا زندگی می‌کند؟ افعی شاخدار دم عنکبوتی در مناطق کویری و کوهستانی ایران، به ویژه در استان‌های خوزستان و کرمانشاه، زیست می‌کند.
- چرا به این مار دم عنکبوتی می‌گویند؟ به دلیل شکل خاص دم این مار که شبیه به عنکبوت است و به آن در فریب دادن طعمه‌ها کمک می‌کند.
