آبله مرغان یک بیماری بسیار مسری است که توسط ویروس واریسلا زوستر (VZV) ایجاد میشود. این بیماری بثوراتی شبیه تاول روی پوست ایجاد میکند که نتیجه ی آن خارش است. این بثورات ابتدا روی قفسهی سینه و سپس روی کمتر و صورت ظاهر میشوند و کم کم کل بدن را فرا میگیرند.
آبله مرغان به ویژه در دوران بارداری، نوزادی، نوجوانان و بزرگسالانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند میتواند جدی و خطرناک باشد.
علائم و نشانه های آبله مرغان
هر کسی که تا به حال آبله مرغان نگرفته باشد یا واکسن آن را نزده باشد میتواند به این بیماری مبتلا شود. این بیماری حدود 4 تا 7 روز طول میکشد تا بهبود یابد.
علائم آبله مرغان اغلب به شکل بثورات پوستی ظاهر میشود. این بثورات بعد از مدتی به تاولهای خارشدار و پر از مایع تبدیل میشوند و در پایان پوسته پوسته شده و خشک خواهد شد. این بثورات ابتدا روی قفسهی سینه، کمر و صورت ظاهر میشود و بعد از مدتی تمام بدن از جمله داخل دهان، پلکها و حتی ناحیهی تناسلی را با خود درگیر میکند. تقریبا یک هفته طول میکشد تا این تاولها خشک شوند. سایر علائم شامل موارد زیر است:
- تب
- خستگی
- سردرد
- از دست دادن اشتها
آیا این بیماری برای افراد واکسینه شده هم رخ میدهد؟
برخی از افرادی که واکسن آبله مرغان را دریافت کردهاند که میتوانند به این بیماری مبتلا شوند. با این حال علائم خفیفتری خواهند داشت. مثلا تاولهای آنها ضعیفتر است یا حتی ممکن است که اصلا تاول نزنند. تب آنها نیز خفیفتر خواهد بود یا حتی تب را تجربه نخواهند کرد. همچنین طول مدت بیماری هم کاهش مییابد. در موارد نادر ممکن است افراد واکسینه شده هم علائمی مشابه افراد واکسینه نشده داشته باشند.
عوارض آبله مرغان
ممکن است است آبله مرغان عوارضی هم در پی داشته باشد که اغلب برای افراد سالم رخ نمیدهد. افرادی که ممکن است در معرض عوارض این بیماری باشند شامل موارد زیر است:
- نوزادان
- نوجوانان
- افراد میانسال و پیر
- افرادی که باردار هستند
- افرادی که به دلیل مصرف برخی داروها یا ابتلا به برخی بیماریها دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند
- بیمارانی که عمل پیوند انجام دادهاند
- افرادی که تحت شیمیدرمانی هستند
اما عوارضی که ممکن است برای این افراد رخ دهد شامل موارد زیر است:
- عفونتهای باکتریایی در پوست و بافتهای نرم کودکان از جمله عفونتهای استرپتوکوک گروه A
- عفونت ریه
- عفونت یا تورم مغز
- مشکلات خونریزی
- عفونتهای جریان خون
- کم‌آبی بدن
برخی از افرادی که دچار این عوارض میشوند، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند. آبله مرغان حتی میتواند باعث مرگ فرد هم شود اما این اتفاق به ندرت رخ میدهد.
چگونگی انتقال آّبله مرغان
آبله مرغان یک بیماری بسیار مسری است که توسط ویروس واریسلا زوستر (VZV) ایجاد میشود. این ویروس به راحتی از بیمار به سایر افرادی که تا به حال به این بیماری مبتلا نشدهاند، سرایت میکند. هنگامی که یک نفر به این بیماری مبتلا میشود تا 90 درصد احتمال این که افراد نزدیک او نیز دچار شوند، وجود دارد. این ویروس عمدتا از طریق تماس نزدیک منتقل خواهد شد.
یک فرد مبتلا به آبله مرغان از 1 تا 2 روز پیش از این که بثورات پوستی ظاهر شوند تا زمانی که این بثورات پوسته پوسته شوند، ناقل خواهد بود. افرادی که واکسینه شده‌اند ممکن است دچار ضایعاتی شوند که پوسته پوسته نمیشوند. این افراد تا 24 ساعت بعد از این که بثورات جدیدی روی پوستشان ظاهر نشده، ناقل به حساب میآیند.
ویروس واریسلا زوستر میتواند باعث ایجاد زونا شود. اگر فرد دچار آبله مرغان شود، ویروس به شکل خفته در بدن وی باقی میماند. اگر واریسلا زوستر دوباره وارد بدن آنها شود، ویروس خفته به زونا تبدیل خواهد شد. زونا میتواند به افرادی که هرگز آبله مرغان را تجربه نکردهاند و افرادی واکسینه نشده سرایت کند. این اتفاق اصولا زمانی رخ میدهد که تماس مستقیم با مایع ناشی از تاولهای زونا به وجود آید. همچنین تنفس ذرات ویروسی که از تاولها در هوا پراکنده میشوند نیز به همین اتفاق میانجامد.
به طور کلی حدود 2 هفته پس از قرار گرفتن در معرض یک فرد مبتلا به آبله مرغان یا زونا طول میکشد تا علائم اولیه روی پوست ایجاد شود. اگر یک فرد واکسینه شده هم باشد باز هم ممکن است که آن را به دیگران سرایت دهد. اصولا اکثر مردم تنها یک بار در عمر خود دچار آبله مرغان میشوند. اما امکان مبتلا شدن بیش از یک بار هم وجود دارد که چندان شایع نیست و به ندرت رخ خواهد داد.
روش جلوگیری و درمان آبله مرغان
بهترین راه برای پیشگیری از آبله مرغان این است که همهی افراد از جمله کودکان، نوجوانان و بزرگسالان دو دوز واکسن آن را دریافت کنند. این واکسن در پیشگیری از بیماری بسیار موثر است. اکثر افرادی که واکسینه میشوند، هرگز به این بیماری مبتلا نمیشوند یا در صورت مبتلا شدن، علائم به مراتب خفیفتری را تجربه خواهند کرد. آمارها نشان داده است که از زمانی که برنامهی واکسیناسیون آبله مرغان در ایالات متحده آغاز شده، بیش از 97 درصد موارد ابتلا به آن کاهش یافته. همچنین بستری شدن و مرگ ناشی از آبله مرغان نیز به یک اتفاق نادر تبدیل شده است.
درمان فوری آبله مرغان در خانه
خوشبختانه راهکارهایی برای درمان فوری آبله مرغان در خانه وجود دارد که افراد میتوانند از آنها استفاده کنند. لوسیون کالامین، حمام با آب ولرم و صابون گوگرد و خوردن عدسی میتواند به تسکین خارش کمک کند. بیمار بایستی ناخنهای دست خود را کوتاه کند و از خراشیدن بدن خودداری کند تا ویروس به دیگران سرایت نکند. اگر به طور تصادفی یکی از تاولها خراشیده شد، دستها بایستی به مدت 20 ثانیه با آب و صابون شسته شوند.
از آسپرین یا محصولاتی که حاوی آسپرین هستند برای تسکین تب این بیماری استفاده نکنید. همچنین استفاده از آسپرین برای کودکانی که مبتلا به آبله مرغان شده‌اند، میتواند باعث ایجاد سندرم ری شود. این سندرم میتواند مغز و کبد را تحت تاثیر قرار دهد. استامینوفن گزینهی مناسبی برای تسکین تب این بیماری است. همچنین مصرف ایبوپروفن نیز پیشنهاد نمیشود.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید؟
اگر هر یک از موارد زیر رخ داد باید بدانید که درمان گیاهی آبله مرغان در بزرگسالان و کودکان راهگشا نخواهد بود و حتما بایستی با پزشک تماس بگیرید:
- تبی که بیش از 4 روز طول بکشد
- تب بیشتر از 38.9 درجهی سانتیگراد
- بثورات بسیار قرمز که چرک آنها مدام خارج میشوند یا تغییر رنگ میدهند
- مشکل در بیدار شدن یا گیجی و منگی
- مشکل در راهرفتن
- استفراغ مکرر
- سرفههای شدید
- دشواری در تنفس
- درد شدید شم
- بثورات همراه با خونریزی یا کبودی
آبله مرغان بیماری است که میتواند برای هر کسی رخ دهد. بهترین کار این است که حتما دو دوز واکسن آن زده شود تا در صورت بروز، علائم آن به شکل خفیف تری ظاهر شود. اما اگر واکسن نزده اید و دچار این بیماری شدید بهتر است که یک مراجعه به پزشک عمومی داشته باشید. همچنین درمانهایی خانگی نیز وجود دارند که بایستی به آنها توجه داشت؛ از جملهی این موارد میتوان به خوردن غذاهای با طبع سرد مانند عدسی، استحمام روزانه با صابونهایی همچون صابون گوگرد و شستوشوی مداوم دستها در صورت برخورد با ترشحات بثورات پوستی اشاره کرد.
