آستیگماتیسم چشمی (Astigmatism) یکی از شایع‌ترین عیوب انکساری است که باعث تاری و اعوجاج دید می‌شود. این عارضه به دلیل انحنای غیرطبیعی قرنیه یا لنز چشم رخ می‌دهد. به عبارت ساده، در چشمی که به آستیگماتیسم مبتلا است، سطح قرنیه یا لنز به‌جای اینکه کروی و هموار باشد، شکل نامنظم و بیضوی دارد. این مشکل منجر به انکسار نادرست نور در شبکیه و ایجاد تاری در دید می‌شود. شما میتوانید جهت خرید عینک مردانه طبی و خرید عینک زنانه طبی وراد لینک شوید.
تشخیص آستیگماتیسم: راه‌های تخصصی و دقیق
تشخیص آستیگماتیسم نیازمند انجام تست‌های دقیق توسط چشم‌پزشک یا اپتومتریست است. این تست‌ها برای ارزیابی وضعیت قرنیه و بررسی میزان انکسار نور به کار می‌روند. در زیر، بهترین و تخصصی‌ترین روش‌های تشخیص آستیگمات چشمی به‌طور کامل توضیح داده شده است:
1. تست تعیین حدت بینایی (Visual Acuity Test)
این تست یکی از معمول‌ترین و ابتدایی‌ترین روش‌های تشخیص مشکلات بینایی از جمله آستیگمات است. در این آزمون، بیمار باید از فاصله معینی به یک چارت بینایی نگاه کند که حروف با اندازه‌های مختلف روی آن نوشته شده‌اند (چارت اسنلن – Snellen chart). اگر بیمار نتواند به‌درستی حروف را بخواند، احتمال وجود آستیگماتیسم وجود دارد.
چگونگی انجام تست:
- بیمار با یک چشم بسته به چارت نگاه می‌کند و از او خواسته می‌شود کوچک‌ترین حروفی را که می‌تواند بخواند تشخیص دهد.
- اگر دید بیمار به‌طور یکنواخت تار باشد، این احتمال وجود دارد که فرد مبتلا به آستیگماتیسم باشد.
این تست به‌تنهایی نمی‌تواند شدت و نوع آستیگماتیسم را تعیین کند، اما اولین قدم در شناسایی مشکلات دید است.
2. کراتومتری (Keratometry)
کراتومتری یکی از ابزارهای دقیق برای تشخیص آستیگماتیسم است. این تست، انحنای قرنیه را اندازه‌گیری می‌کند که معمولاً مسئول اصلی آستیگماتیسم است. کراتومتر یک دستگاه تخصصی است که پرتوهای نور را به سطح قرنیه ارسال می‌کند و میزان انحراف نور بازتاب‌شده از سطح قرنیه را اندازه می‌گیرد.
چگونگی انجام تست:
- بیمار به داخل دستگاه نگاه می‌کند و پرتوهای نور به قرنیه برخورد می‌کنند.
- دستگاه اندازه انحنای قرنیه را در دو محور مختلف محاسبه می‌کند.
- در صورت وجود انحراف‌های زیاد در انحنای قرنیه، احتمال آستیگماتیسم بالاست.
3. رفرکتومتر اتوماتیک (Autorefractor Test)
رفرکتومتر اتوماتیک یکی دیگر از ابزارهای پیشرفته برای تشخیص مشکلات انکساری است. این دستگاه با ارسال پرتوهای نور به چشم و تجزیه‌وتحلیل بازتاب آن‌ها، وضعیت انکسار نور در چشم را ارزیابی می‌کند. این تست به‌صورت اتوماتیک انجام می‌شود و داده‌های دقیق از وضعیت انکسار چشم را به چشم‌پزشک یا اپتومتریست ارائه می‌دهد.
چگونگی انجام تست:
- بیمار سرش را درون دستگاه قرار می‌دهد و به یک تصویر یا نور نگاه می‌کند.
- دستگاه چندین بار پرتوهای نور را به داخل چشم ارسال می‌کند و انکسار آن‌ها را در طول مسیر بررسی می‌کند.
- داده‌ها به‌صورت اتوماتیک ثبت می‌شوند و وجود یا عدم وجود آستیگماتیسم مشخص می‌شود.
این دستگاه برای بررسی‌های سریع و اولیه بسیار مفید است و می‌تواند به‌سرعت آستیگمات را تشخیص دهد.
4. توپوگرافی قرنیه (Corneal Topography)
توپوگرافی قرنیه یکی از دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی است که برای ارزیابی انحنای دقیق و نقشه سه‌بعدی سطح قرنیه استفاده می‌شود. این تست بیشتر برای موارد شدید یا پیچیده آستیگماتیسم به کار می‌رود و به‌ویژه برای تعیین نیاز به لنزهای تماسی سخت یا تصمیم‌گیری درباره عمل جراحی اصلاح دید مفید است.
چگونگی انجام تست:
- دستگاه توپوگرافی از قرنیه چشم تصویربرداری می‌کند و یک نقشه سه‌بعدی از سطح قرنیه ایجاد می‌کند.
- این نقشه انحنای قرنیه را در بخش‌های مختلف نشان می‌دهد و مناطقی که دچار انحراف هستند به‌وضوح مشخص می‌شوند.
- این تست می‌تواند به چشم‌پزشک کمک کند تا شدت و نوع آستیگماتیسم (قرنیه‌ای یا لنزی) را به‌دقت تعیین کند.
این روش برای تعیین نیاز به جراحی‌هایی مانند لیزیک (LASIK) و PRK ضروری است، زیرا به پزشکان کمک می‌کند تا نقشه دقیقی از سطح قرنیه تهیه کنند و برنامه‌ریزی دقیقی برای اصلاح بینایی انجام دهند.
5. رفرکشن دستی (Manual Refraction)
در این تست، اپتومتریست یا چشم‌پزشک از ابزار مخصوصی به نام فوروپتر (Phoropter) برای تعیین دقیق‌ترین نسخه عینک یا لنز تماسی استفاده می‌کند. در این روش، بیمار به یک نمودار بینایی نگاه می‌کند و پزشک لنزهای مختلف را مقابل چشم بیمار قرار می‌دهد تا بهترین ترکیب لنزها برای اصلاح دید مشخص شود.
چگونگی انجام تست:
- بیمار به یک چارت بینایی نگاه می‌کند و پزشک لنزهای مختلف را در جلوی چشم او قرار می‌دهد.
- پزشک از بیمار می‌پرسد که کدام لنز به بهبود دید کمک می‌کند.
- این روش برای تعیین دقیق میزان دیوپتر آستیگماتیسم استفاده می‌شود.
6. تست رتینوسکوپی (Retinoscopy)
رتینوسکوپی یکی از روش‌های قدیمی و دقیق تشخیص آستیگماتیسم است. در این روش، پزشک با استفاده از دستگاه رتینوسکوپ نور را به داخل چشم بیمار می‌تاباند و بازتاب آن را از شبکیه ارزیابی می‌کند. با تحلیل این بازتاب، پزشک می‌تواند به وجود و میزان آستیگماتیسم پی ببرد. اگر به دنبال انواع عینک طبی جذاب و زیبا اصل هستید میتوانید وارد لینک شوید.
چگونگی انجام تست:
- پزشک نور رتینوسکوپ را به چشم بیمار می‌تاباند.
- تغییرات بازتاب نور را در هنگام حرکت نور مشاهده می‌کند.
- این روش برای بررسی وضعیت انکسار نور در شبکیه مفید است و می‌تواند به تشخیص اولیه آستیگماتیسم کمک کند.
علائم شایع آستیگماتیسم که به تشخیص آن کمک می‌کنند
بیماران مبتلا به آستیگماتیسم ممکن است علائمی را تجربه کنند که نشان‌دهنده وجود این عارضه است. برخی از علائم شایع عبارت‌اند از:
- تاری دید: اشیاء نزدیک و دور هر دو ممکن است تار دیده شوند.
- اعوجاج تصویر: خطوط مستقیم ممکن است منحرف یا خمیده به نظر برسند.
- سردرد: به‌ویژه پس از استفاده طولانی‌مدت از چشمان، مانند مطالعه یا استفاده از کامپیوتر.
- خستگی چشم: فشار یا خستگی مداوم در ناحیه چشم به‌ویژه هنگام تمرکز بر روی اشیاء نزدیک.
- دید دوگانه: در برخی موارد، افراد ممکن است اشیاء را به‌صورت دوگانه ببینند.
جمع‌بندی
آستیگماتیسم یک مشکل رایج بینایی است که معمولاً به‌راحتی با عینک، لنز تماسی یا عمل جراحی اصلاح می‌شود. برای تشخیص دقیق این عارضه، از روش‌های تخصصی مختلفی استفاده می‌شود، از جمله تست حدت بینایی، کراتومتری، توپوگرافی قرنیه و رتینوسکوپی. این روش‌ها به چشم‌پزشکان کمک می‌کنند تا میزان و نوع آستیگماتیسم را تعیین کرده و بهترین راه‌حل درمانی را ارائه دهند.
اگر مشکوک به آستیگماتیسم هستید یا علائمی مانند تاری دید یا سردرد مداوم دارید، توصیه می‌شود که به یک اپتومتریست یا چشم‌پزشک مراجعه کرده و از تست‌های تخصصی برای تشخیص دقیق استفاده کنید.
