در دنیای خودروسازی، سیستم‌ های تعلیق یکی از مهم‌ ترین اجزای یک خودرو هستند که تأثیر مستقیم بر راحتی، کنترل و ایمنی رانندگی دارند. یکی از نوآوری‌ های جالب در سیستم‌ های تعلیق خودرو، گوی زانتیا است که توسط شرکت سیتروئن طراحی و تولید شده است. این گوی‌ ها در خودروهای سیتروئن Xantia و برخی دیگر از مدل‌ های سیتروئن استفاده می‌ شوند و عملکرد بی‌ نظیری در سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک دارند.
در این مقاله به بررسی گوی زانتیا، انواع مختلف آن و عمر مفید آن خواهیم پرداخت.

گوی زانتیا چیست؟

گوی زانتیا یک جزء مهم در سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک خودروهای سیتروئن است که به نام “گوی هیدرولیکی” یا “گوی تعلیق” نیز شناخته می‌ شود. این گوی‌ ها از یک محفظه فلزی به شکل کروی تشکیل شده‌اند و درون آنها از مایعات هیدرولیکی و گاز فشرده استفاده می‌ شود. این ترکیب باعث می‌ شود که گوی زانتیا بتواند فشارهای ناشی از ناهمواری‌ های جاده را جذب کرده و سواری نرم‌ تری را برای راننده و سرنشینان خودرو فراهم آورد.
یکی از ویژگی‌ های منحصر به فرد گوی زانتیا، طراحی هیدروپنوماتیک آن است که می‌ تواند به تنظیم ارتفاع خودرو و جذب ضربات ناشی از مسیرهای ناهموار کمک کند. به عبارت دیگر، گوی زانتیا نقش اساسی در حفظ تعادل و راحتی خودرو دارد.

گوی زانتیا چیست

انواع گوی زانتیا

گوی‌ های سر کمک‌ های جلو (راننده و شاگرد) مدل 50 بار
گوی تعلیق آی اف اچ اس (I.F.H.S) مدل 50 بار یکی از انواع گوی‌ هایی است که در قسمت جلویی موتور خودرو و در جهت‌ های چپ و راست قرار می‌ گیرد. این نوع گوی وظیفه حفظ تعادل سیستم تعلیق خودرو را بر عهده دارد و به‌عنوان یکی از قطعات اصلی سیستم تعلیق عمل می‌ کند. یکی از ویژگی‌ های این گوی این است که قادر به تحمل فشار روغن نیز می‌ باشد، بنابراین علاوه بر تنظیم ارتفاع، عملکردی عالی در جذب ضربات جاده‌ ای دارد.

ویژگی‌ ها:

  • قرارگیری در قسمت جلو موتور (چپ و راست).
  • حفظ تعادل سیستم تعلیق.
  • قابلیت تحمل فشار روغن

گوی‌های سر کمک‌های عقب (راننده و شاگرد) مدل 30 بار
گوی تعلیق آی اف اچ اس (I.F.H.S) مدل 30 بار یکی دیگر از انواع گوی‌ های زانتیا است که در قسمت عقب خودرو نصب می‌ شود. این گوی مسئول حفظ تعادل در قسمت عقب خودرو است. در صورت خرابی یا کارکرد نادرست این گوی، فشار زیادی به سایر گوی‌ های سیستم تعلیق وارد می‌ شود که ممکن است باعث بروز مشکلاتی در عملکرد سیستم تعلیق و حتی آسیب به سایر قطعات گردد.

ویژگی‌ ها:

  • قرارگیری در قسمت عقب خودرو.
  • حفظ تعادل در قسمت عقب خودرو.
  • جلوگیری از وارد شدن فشار اضافی به گوی‌ های دیگر.
انواع گوی زانتیا

گوی مرکزی جلو (گوی رگلاتور) مدل 62 بار
گوی مرکزی جلو یا همان گوی رگلاتور مدل 62 بار یکی از گوی‌ های مهم در سیستم تعلیق است که در قسمت جلو خودرو قرار می‌ گیرد. این گوی نقش کلیدی در تنظیم فشار سیستم تعلیق دارد و قادر به تحمل فشار بالاتری نسبت به سایر گوی‌ ها است. گوی رگلاتور معمولاً در سیستم‌ های پیشرفته‌ تر تعلیق سیتروئن به کار می‌ رود و به تنظیم دقیق‌ تر ارتفاع خودرو کمک می‌ کند.

ویژگی‌ ها:

  • قرارگیری در قسمت جلو خودرو.
  • تنظیم دقیق فشار سیستم تعلیق.
  • تحمل فشار بالاتر نسبت به گوی‌ های دیگر.

گوی مرکزی عقب مدل 50 بار
گوی مرکزی عقب مدل 50 بار در قسمت عقب خودرو نصب می‌ شود و مسئول تنظیم فشار و ارتفاع سیستم تعلیق در این قسمت از خودرو است. این گوی به حفظ تعادل و پایداری خودرو در شرایط مختلف کمک می‌ کند و به ویژه در جاده‌ های ناهموار یا هنگام رانندگی با سرعت‌ های بالا عملکرد مطلوبی دارد.

ویژگی‌ ها:

  • قرارگیری در قسمت عقب خودرو.
  • تنظیم فشار و ارتفاع سیستم تعلیق در عقب خودرو.
  • حفظ تعادل و پایداری خودرو.

ساختار گوی زانتیا

ساختار گوی زانتیا به گونه‌ ای است که در آن دو محفظه وجود دارد. یکی از این محفظه‌ ها برای مایعات هیدرولیکی و دیگری برای گاز فشرده است. این دو محفظه از یکدیگر توسط یک دیافراگم جدا شده‌ اند. عملکرد این گوی‌ ها به این صورت است که زمانی که خودرو با ناهمواری‌های جاده روبه‌رو می‌ شود، فشار به گوی منتقل شده و مایعات هیدرولیکی و گاز فشرده باعث جذب ضربات و کاهش ارتعاشات می‌ شوند.

این طراحی خاص باعث می‌ شود که گوی زانتیا قادر باشد فشارهای زیادی را تحمل کرده و در عین حال عملکرد خود را حفظ کند. همچنین، سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک خودروهای سیتروئن باعث می‌ شود که ارتفاع خودرو در هنگام حرکت تغییر کند تا خودرو همیشه در بهترین وضعیت ممکن قرار گیرد.

ساختار گوی زانتیا

عمر مفید گوی زانتیا

عمر مفید گوی زانتیا به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله شرایط رانندگی، نگهداری و نوع استفاده از خودرو. به طور کلی، عمر مفید گوی‌های زانتیا بین 100,000 تا 150,000 کیلومتر است. با این حال، بسته به شرایط جاده‌ ای که خودرو در آن حرکت می‌ کند، این عدد می‌ تواند متفاوت باشد.

عواملی که بر عمر گوی زانتیا تأثیر می‌ گذارند:

  • کیفیت جاده‌ ها و شرایط رانندگی: عبور از جاده‌ های ناهموار و چاله‌ ها می‌تواند فشار زیادی به گوی وارد کرده و باعث کاهش عمر مفید آن شود.
  • نگهداری منظم: انجام سرویس‌ های دوره‌ ای و بررسی مداوم وضعیت گوی‌ های زانتیا می‌ تواند عمر آن را افزایش دهد. تعویض به موقع مایعات هیدرولیکی و گاز فشرده در سیستم تعلیق به عملکرد بهتر گوی کمک می‌ کند.
  • نوع خودرو و استفاده از آن: خودروهای اسپرت یا خودروهایی که برای مسیرهای خاص و سخت استفاده می‌ شوند، ممکن است نیاز به تعویض گوی‌ ها در فواصل کوتاه‌ تری داشته باشند.

نحوه کار کردن گوی زانتیا

گوی زانتیا در سیستم هیدروپنوماتیک خودروی زانتیا وظیفۀ جذب ضربات و کنترل پایداری را بر عهده دارد. این قطعه با بهره‌ گیری از ترکیب روغن هیدرولیک و گاز نیتروژن، عملاً نقش فنر و کمک‌ فنر را توأمان ایفا می‌ کند. در ادامه به نحوه کار آن اشاره می‌ کنیم:

  • ساختار دوگانه (هیدروپنوماتیک)
    بخش بالا مملو از گاز نیتروژن می باشد و بخش پایین حاوی روغن هیدرولیک. این دو محیط توسط دیافراگمی انعطاف‌ پذیر از هم جدا می‌ شوند.
  • فشرده‌ سازی گاز نیتروژن
    هنگام عبور خودرو از ناهمواری‌ ها یا دست‌ اندازها، میلۀ تعلیق به قسمت پایین گوی فشار وارد می‌ کند. روغن هیدرولیک در نتیجۀ این فشار به سمت دیافراگم رانده می‌شود و دیافراگم هم گاز نیتروژن بالای خود را فشرده می‌ کند. این فرایند فشرده‌ سازی، انرژی ضربه را جذب کرده و مانع انتقال شدید تکان‌ ها به بدنه و سرنشینان می‌ شود.
  • جایگزینی فنر سنتی و کمک‌ فنر
    در خودروهای مرسوم، ضربات جاده توسط فنر و کمک‌ فنر دریافت و خنثی می‌ شود. اما در زانتیا، این وظیفه توسط گوی هیدروپنوماتیک صورت می‌ گیرد. تغییر فشار در گوی باعث می‌ شود سیستم تعلیق به‌ شکل پویا خود را با شرایط جاده و وزن سرنشینان هماهنگ کند.
  • نقش دیافراگم
    دیافراگم از جابه‌جایی روغن به محفظۀ گاز و بالعکس جلوگیری می‌ کند. اگر این قطعه آسیب ببیند یا پاره شود، روغن و گاز با هم مخلوط شده و عملکرد گوی مختل می‌ شود. در این حالت، خودرو کوبش بیشتری پیدا کرده و ضربات جاده به‌ طور مستقیم به اتاق منتقل خواهند شد.
  • نیاز به حفظ فشار گاز و سطح روغن
    مهم‌ ترین عامل در سالم ماندن گوی زانتیا، فشار مناسب گاز نیتروژن و میزان کافی روغن هیدرولیک است. کاهش فشار گاز یا افزایش بیش از حد روغن، به آسیب دیافراگم و در نهایت از کار افتادن گوی می‌ انجامد.
  • تعویض و تعمیر تخصصی
    نصب گوی زانتیا اغلب به‌ صورت جوشکاری در چند نقطه انجام می‌ شود؛ بنابراین تعویض آن به تخصص نیاز دارد و بهتر است تعمیر یا تعویض گوی را به کارشناسان ماهر بسپارید.

نوشته قبلی